Çevre ve doğayla ilgili sorunların global ölçekte hissedilmeme şansı günümüzde mevcut değil. Çevre kirliliği ve sera gazı salınımı gibi mevzuların etkilerine küresel olarak tüm insanlar maruz kalmaktadır. Ozon tabakasındaki incelmede esas pay büyük sanayi ülkelerinin olmakla birlikte bu durumdan tüm insanlık mesuldür ve herkes iklim değişikliğinin olumsuz yönlerinin faturasını kendi namına fark etsin ya da etmesin ödemektedir.
Dünya’da elektronik atıklar sorunu Türkiye’deki elektronik atıklar sorunundan ayrı değildir. Global anlamdaki elektronik atık sorunu parçalardan meydana gelen bir bütündür. Türkiye’de ve Dünya’da E-atık bütüncül bakış açısıyla okunması ve incelenmesi gereken bir konu.
Kirlilik aynı zamanda doğrudan gıda yoluyla insan sağlığını da tehdit etmektedir. Özellikle açık denizlerdeki kirlilikler deniz canlılarının besin zincirine sızmaktadır. Açık denizlerdeki plastik başta olmak üzere partiküller halinde bulunan malzemeler iri balıklar ve memeliler tarafından yenilerek sindirim sistemlerine girmektedir. Bu da deniz ürünleri ağırlıklı beslenen toplumları doğrudan çok olumsuz bir şekilde etkilemektedir.
Türkiye’de ve Dünya’da E-atık konusunu daha iyi anlamak açısından konuya bir de rakamlar ışığında bakalım:
- 2014 yılında hazırlanan Birleşmiş Milletler e-atık izleme raporuna göre dünyada yıllık yaklaşık 42 milyon ton elektronik atık ortaya çıktı.
- Dünyada en fazla elektronik atık üreten ülkelere baktığımızda ipi yıllık 7 milyon ton ile ABD çekiyor. Arkasından 6 milyon ton ile Çin 2. sıradayken 2.2 milyon ton atıkla Japonya 3.sıradadır. Türkiye 503 bin ton ile Dünya sıralamasında 17. sıradadır.
- E-atık üretimi refah ile doğru orantılı olduğundan kişi başına düşen milli gelirin yüksek olduğu ülkelerde örneğin Norveç ve İsviçre gibi ülkelerde kişi başına düşen yıllık elektronik atık miktarı 29 kg lara kadar çıkabiliyor.Türkiye’de ise kişi başı yıllık 6.5 kg elektronik atık üretiliyor.
- Geri dönüşüm oranlarına bakacak olursak Dünya’da en iyi geri dönüşüm oranı yüzde 62.6 ile İsveç’tedir. Bu oran ABD’de yüzde 14 Çin’de yüzde 21 Japonya’da yüzde 23 tür. Geri dönüşüm oranı Türkiye’de ise yaklaşık yüzde 5 tir.
Yukarıda bahsettiğimiz rakamların en dikkate alınması gereken yanı belki de bu rakamların statik rakamlar olmaması. Yani bu içerik yazılırken, yazıldıktan sonra sürekli olarak artacak rakamlar. Bu rakamları negatif eğilime ancak elektronik atıkların geri dönüşümü geçirebilir.
