Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Mayıs 2012 yılında yayınlanan yönetmeliğin üzerinden iki sene geçmiş olmasına rağmen günümüzde,  yönetmelikte yer alan hedeflere ve amaçlara halen ulaşılamadığı aşikardır. Bunun birçok nedeni vardır  ve yönetmelikte de belirtildiği gibi üretici firmadan tutunda son tüketiciye kadar uzanan sorumlulukların tamamının yerine getirilmemesidir.

ATIK ELEKTRİKLİ VE ELEKTRONİK EŞYALARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİN’E(AEEE) GENEL BİR BAKIŞ yazımızda konunun detaylarıne gireceğiz. Böylelikle sizler de eksiklikleri daha iyi tespit edebileceksiniz.

Yönetmeliğe dayanarak sorumlulukları gözden geçirecek ve özetleyecek olursak;

Bakanlığın Görev ve yetkileri:

1) AEEE’lerin üretimi, dağıtımı, tüketimi ve toplanmasıyla ilgili yayınladığı yükümlükleri yerine getirmek ve getirmeyenleri cezai işlem uygulamakla

2) AEEE’ler ilgili toplum bilincini desteklemek ve toplanlaması için gerekli projeleri oluşturmaya katkı ve projelerin yayılması için destek vermesi gereklidir.

Çevre Şehircilik İl Müdürlüklerinin görev ve yetkileri:

1)  Lisans verilen AEEE işleme tesislerinin faaliyetlerini izlemek, denetlemek, taşıma araçlarına taşıma lisansı vermekle ve faaliyetlerini denetlemek  ve mevzuatı aykırılık halinde gerekli yaptırımların uygulanmasını sağlamak yükümlüdür. 

Belediyeye Ait Başlıca Görev ve Sorumluluklar

1) Evsel AEEE’lerin, aşağıda belirtilen toplama hedeflerine göre etkin bir biçimde diğer atıklardan ayrı toplanmasını sağlamak amacıyla AEEE yönetim planını hazırlamakla ve (c) bendinde belirtilen AEEE toplama başlangıç yılından en az altı ay önce Bakanlığa göndermekle,

AEEE Kategorileri	Yıllara Göre Toplama Hedefi (kg/kişi-yıl)
	2013	2014	2015	2016	2018
1. Buzdolabı/Soğutucular/İklimlendirme cihazları	0,05	0,09	0,17	0,34	0,68
2. Büyük beyaz eşyalar (Buzdolabı/ soğutucular/iklimlendirme cihazları hariç)	0,1	0,15	0,32	0,64	1,3
3. Televizyon ve monitörler	0,06	0,10	0,22	0,44	0,86
4. Bilişim ve telekomünikasyon ve tüketiciekipmanları (Televizyon ve monitörler hariç)	0,05	0,08	0,16	0,32	0,64
5. Aydınlatma ekipmanları	0,01	0,02	0,02	0,04	0,08
6. Küçük ev aletleri, elektrikli ve elektronik aletler, oyuncaklar, spor ve eğlenceekipmanları,  izleme ve kontrol aletleri	0,03	0,06	0,11	0,22	0,44
TOPLAM EVSEL AEEE (kg/kişi-yıl)	0,3	0,5	1	2	4

 

2)  Yönetim planı çerçevesinde toplama programı hakkında konutları bilgilendirmek, bu program çerçevesinde toplama işlemini yapmak veya yaptırmakla,

3) Aşağıdaki tabloya uygun olarak getirme merkezlerini kurarak AEEE’lerin toplanmasını sağlamakla ve kurulan getirme merkezlerine ilişkin olarak halkı bilgilendirmekle,

 

Belediye Nüfusu	Getirme Merkezi Oluşturma ve AEEEToplama Başlangıç Yılları
400.000’den fazla	1/5/2013
200.000-400.000 arası	1/1/2014
100.000-200.000 arası	1/1/2015
50.000-100.000 arası	1/1/2016
10.000-50.000 arası	1/1/2017
10.000’den az	1/1/2018

 

4)  Büyükşehir belediyeleri, AEEE’lerin il genelinde etkin toplanması amacıyla belediyelerce yürütülen çalışmaları koordine etmekle, bilgilendirme ve eğitim faaliyetlerine katılmakla yükümlüdür.

Elektrikli ve elektronik eşya ürecilerinin yükümlükleri:

1)  Yönetmenlikteki yükümleri yerine getirilmesine ilişkin AEEE yönetim planını hazırlamak ve bakanlık onayına sunmakla,

2) Belediye ve dağıtıcılar tarafından toplanan evsel AEEE’lerin; getirme merkezlerinden veya dağıtıcılardan başlamak üzere nakliye maliyetini karşılamakla ve lisanslı tesislerde işlenmesini sağlamakla , işleme imkanı bulunmaması durumunda bertarafı için bir sistem kurmak ve maliyetleri karşılamakla,

3) Evsel olmayan AEEE’lerin toplanması, işlenmesi ve bertaraf edilmesi amacıyla bir sistem kurmakla,

4) Belediyelerin yetki alanı dışında olan yerlerdeki atıkları yetkili kuruluşlar ve il özel idareleriyle yapılacak ortak çalişmaları desteklemekle,

5) Belediyelerle birlikte veya münferit olarak eğitim ve bilinçlendirme kampanyaları düzenlemekle ve bu etkinliklerde kullanılacak yazılı görsel dökümanları sağlmakla,

6) Yönetmenlikteki yükümlülüklerini münferit veya mevcut bir yetkilendirilmiş kuruluşa dahil olarak yerine getirmek ve teminat vermekle yükümlüdür.

Elektrikli ve elektronik Eşya Dağıtıcıların Yükümlülükleri

1) Yeni bir ürün sattıklarında, tüketici tarafından talep edilmesi halinde eş tipte ve aynı işlevi gören eski eşyayı markası, modeli, üreticisi ve muhtevasına bakılmaksızın almakla, yeni ürünün alıcının adresine teslim edildiği durumlarda, dağıtıcıya veya onun adına teslimatı yapan kuruluşa iade edilen evsel AEEE’yi aynı yerden almak ve bunun için herhangi bir nakliye ücreti veya başka bir ilave ücret talep etmemekle,

2) Evsel AEEE’lerin muhafazasının sağlanması amacıyla mekân büyüklüğüne uygun olarak toplama kutusu veyakonteyner bulundurmak veya satış yerinin kapalı bir bölümünü bu amaçla kullanmakla,

3) Tüketicilerden toplanan evsel AEEE’leri Koordinasyon Merkezini bilgilendirerek, 9 uncu maddenin birinci fıkrasının (ğ) bendi kapsamında bu Yönetmelikte belirtilen toplama sistemlerine veya çevre lisanslı işleme tesislerine göndermekle,

4) Satış yerinde, tüketicilerin kolaylıkla görebileceği yerlerde evsel AEEE’lerin toplanması, geri dönüşümü, diğer evsel AEEE toplama noktaları ve EK-6’da yer alan sembol ve bu sembolün anlamına ilişkin bilgileri bulundurmakla,

Tüketicilerin yükümlükleri:

 1) AEEE’leriüreticilerin ve belediyelerin belirledikleri esaslara göre diğer evsel atıklardan ayrı olarak biriktirmekle,

2) AEEE’lerini dağıtıcıların,belediyelerin,üreticilerin veya işleme tesislerinin oluşturdukları toplama yerlerine götürmekle veya götürülmesini sağlamakla ve kayıtdışı toplama yapanlara vermemekle yükümlüdürler.